25-гадовы беларускі форвард Мікалай Сыты выступае ў «Торуні» чацвёрты сезон запар. Восенню 2024 года ён атрымаў польскі пашпарт. Хакеіст ужо паспеў згуляць за нацыянальную зборную гэтай краіны ў таварыскіх матчах. Пасля пачатку вайны ва Украіне Сыты падпісаў антываенную дэкларацыю Беларускага фонду спартыўнай салідарнасці. Блог «Людзі» звязаўся з хакеістам, каб даведацца пра ягонае жыццё ў Польшчы, ад’езд з Беларусі і ціск на гульцоў пасля жніўня-2020. Мікалай аддаў перавагу таму, каб адказаць на пытанні пісьмова. Мы перадрукоўваем гэты тэкст.
«Польшча стала для мяне новым домам»
— Чаму вырашылі атрымаць польскі пашпарт?
— Польшча стала для мяне новым домам, дзе я магу адчуваць сябе свабодным. Пашпарт гэтай краіны адкрыў мне новыя магчымасці. Працэс афармлення ўсіх дакументаў заняў каля трох гадоў, але ён таго каштаваў. Мне камфортна ў Польшчы. Мову ўжо дастаткова добра асвоіў, хоць яшчэ вучуся. Плюс з новым пашпартам цяпер значна лягчэй падарожнічаць.
— Дарэчы, чаму вы хочаце, каб вас называлі Міколай?
— Гэта польская форма майго імені. Падабаецца, як яна гучыць. Скажам так: гэта частка майго жадання інтэгравацца ў польскае грамадства.
— Вам падабаецца Торунь?
— Гэта прыгожы горад з багатай гісторыяй і выдатнай архітэктурай. Стары горад і планетарый — мае любімыя месцы. Часам мяне пазнаюць фанаты хакея па-за арэнай, што, вядома, радуе.
— Каштавалі знакамітыя торуньскія пернікі?
— Так, яны цудоўныя! З польскіх страваў люблю бігас і журэк. Вельмі смачная і сытная кухня.
«Любая нязгода магла каштаваць кар’еры»
— Вы вырашылі з’ехаць у 2021-м з Беларусі ў Польшчу. Ці паўплывала на вашае рашэнне сітуацыя ў краіне?
— Пасля падзей 2020 года многія спартоўцы, нават тыя, хто далёкі ад палітыкі, у тым ліку і я, адчулі ціск. Асабістая бяспека, адсутнасць перспектываў для свабоднага развіцця былі ключавымі прычынамі пераезду.
— Пры гэтым пасля жніўня-2020 амаль усе нашыя хакеісты ніяк не выказваліся…
— Так, у большасці выпадкаў гульцы аддавалі перавагу маўчанню. Многія сапраўды не цікавіліся палітыкай. Аднак хакеісты разумелі, што любая нязгода з афіцыйнай пазіцыяй можа каштаваць кар’еры або нават прывесці да сур’ёзнейшых наступстваў.
— Да ад’езду ў Польшчу вы правялі два сезоны ў «Дынама-Маладзечна» і напэўна ў курсе гісторыі з хакеістам Іллёй Літвінавым, якога збілі сілавікі, але справу замялі. Чаму і тады ўсе маўчалі?
— Складанае пытанне. Думаю, многія баяліся за сябе і свае сем'і. Літвінаў таксама разумеў, што любое слова можа абярнуцца супраць яго.
«Гэта больш палітыка, чым спорт»
— У той час у вас быў двухбаковы кантракт з мінскім «Дынама». У КХЛ вы не дэбютавалі, але трэніраваліся з камандай. Вядома, што і трэнеры «Дынама» на чале з Крэйгам Вудкрафтам настойвалі на падпісанні хакеістамі праўладнага ліста спартоўцаў. Як гэта адбывалася?
— Праводзіўся не адзін сход, дзе нас пераконвалі падпісаць ліст. Было відаць, што гэта мае вялікае значэнне для кіраўніцтва. На хакеістаў аказваўся пэўны ціск. Аргументавалі тым, што гэта «агульная пазіцыя» каманды і што адмова можа адбіцца на нашай кар’еры. Некаторым гульцам пагражалі. Большасць падпісала — проста каб пазбегнуць канфліктаў. Не чакайце ад мяне канкрэтных прозвішчаў. Скажу толькі, што сам нічога не падпісваў.
— Але ў выніку імёны тых, хто падпісаў той праўладны зварот, не былі апублікаваныя.
— Магчыма, праз усведамленне таго, што гэта выкліча рэзананс.
— Вы выхаванец СДЮШАР БФСТ «Дынама». Што можаце пра сказаць пра Дзмітрыя Баскава, які на пачатковым этапе вашай кар’еры быў дырэктарам дынамаўскай школы?
— З Баскавым перасякаліся некалькі разоў. Як хакейны менеджар ён нядрэнны. У яго відавочна ёсць уплыў і сувязі, але гэта больш палітыка, чым спорт.
«Хочацца заваяваць медалі»
— Якое стаўленне да хакея ў Торуні?
— Хакей тут любяць, але гэта не самы папулярны від спорту. Мясцовая валейбольная, баскетбольная каманды прыцягваюць нямала ўвагі. А так заўзятары лаяльныя і актыўна падтрымліваюць хакейную каманду, што натхняе.
— Як вам польская ліга?
— Чэмпіянат з кожным годам становіцца ўсё мацнейшым. У лігу прыязджаюць якасныя легіянеры, якія сапраўды робяць розніцу на лёдзе. Гэта не толькі павышае ўзровень, але і дапамагае мясцовым гульцам расці, пераймаючы досвед. А вось беларускі хакей, калі глядзець збоку, на жаль, перажывае цяжкія часы.
— З кожным сезонам паляпшаецца вашая статыстыка ў «Торуні» (у мінулым сезоне Сыты набраў 36 ачкоў у 39 матчах рэгулярнага чэмпіянату). З чым гэта звязваеце?
— З упартай працай і адаптацыяй да польскага хакея. Спадзяюся, далей будзе толькі лепш. Хочацца заваяваць медалі чэмпіянату краіны. «Торунь» пры мне ўвесь час выходзіла ў плэй-оф, але на большае пакуль не хапала стабільнасці і фінансавых рэсурсаў. Але я веру, што ў нас ёсць патэнцыял.
— Вы паспелі дэбютаваць за нацыянальную зборную Польшчы. Як уражанні?
— Паўдзельнічаў у спарынгах у лістападзе і ў снежні. Напрыклад, на мінулым тыдні ў горадзе Санак мы згулялі два матчы з украінцамі (каманды абмяняліся перамогамі з лікам 2:1. — Заўв. рэд.). Быў прыемна здзіўлены: і якасцю падрыхтоўкі каманд, і арганізацыяй матчаў, і падтрымкай заўзятараў. Упэўнены, што ў будучыні польскі хакей зможа выйсці на яшчэ вышэйшы ўзровень і паспяхова канкураваць на міжнароднай арэне (вясной наступнага года палякаў чакае выступленне на чэмпіянаце свету ў дывізіёне 1А — другім па сіле ў сусветным хакеі. — Заўв. рэд.).
Чытайце таксама
